ارزیابی عصاره گیرها و روابط کمیت - شدت برای تخمین پتاسیم قابل استفاده در خاک های آهکی استان کردستان

برآورد دقیق از پتاسیم قابل دسترس موجود در خاک های آهکی مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. پتاسیم قابل استخراج توسط استات آمونیوم در خاک های حاوی کانی های میکایی برآورد مناسبی از پتاسیم قابل استفاده گیاهان ارائه نمی دهد. روش های عصاره گیری مختلفی برای پیش بینی قابلیت استفاده پتاسیم و روابط کمیت-شدت در 19 نمونه از خاک های آهکی استان کردستان مطالعه شد. به منظور برقراری ارتباط بین پتاسیم قابل استخراج، عصاره گیرهای مختلف و جذب پتاسیم توسط گیاه، مطالعه گلخانه ای با استفاده از ذرت به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاٌ تصادفی با دو سطح پتاسیم (صفر و 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک با استفاده از سولفات پتاسیم) در سه تکرار انجام شد. میانگین پتاسیم قابل استخراج با عصاره گیر ها از کمتر به بیشتر به ترتیب عبارت بود از: کلرید کلسیم 01/0 مولار (30 میلی گرم در کیلوگرم)، اسید سولفوریک 025/0 مولار (41 میلی گرم در کیلوگرم)، اسید نیتریک 1/0 مولار (127 میلی گرم در کیلوگرم)، استات سدیم یک مولار (163 میلی گرم در کیلو گرم)، کلرید سدیم یک مولار (213 میلی گرم در کیلوگرم)، کلرید باریم 1/0 مولار (220 میلی گرم در کیلوگرم) و استات آمونیوم یک مولار (237 میلی گرم در کیلوگرم) همبستگی مثبت و معنی داری بین پتاسیم جذب شده توسط گیاه با پتاسیم قابل استخراج با استات آمونیوم یک مولار (84/0r=، 01/0?p)، باریم کلرید 1/0 مولار (74/0r=، 01/0?p)، استات سدیم یک مولار (69/0r=، 01/0?p)، کلرید سدیم یک مولار (67/0r=، 01/0?p)، اسید نیتریک 1/0 مولار (64/0r=، 01/0?p) وکلرید کلسیم 01/0 مولار (55/0r=، 05/0?p) وجود داشت. دامنه مقادیر pbck بین 102-28cmol.kg-1 (mol/l)0.5 و به طور متوسط 7/40 cmol.kg-1 (mol/l)0.5 و دامنه مقادیر k0? در خاک های مورد مطالعه بین 44/0-47/0- سانتی مول بر کیلوگرم به طور متوسط 22/0 سانتی مول بر کیلوگرم متغیر بود. براساس مطالعات همبستگی می توان نتیجه گیری کرد که استات آمونیوم یک مولار می تواند به عنوان عصاره گیر مناسب برای پیش بینی پتاسیم قابل استفاده گیاه در خاک های آهکی استان کردستان معرفی گردد.